წმინდა ცეცხლის გარდამოსვლა მითი თუ რეალობა? - ვის შეაქვს წინასწარ ანთებული სანთელი მაცხოვრის საფლავზე?

დეკანოზი, ილია ჭიღლაძე წმინდა ცეცხლის გარდამოსვლაზე წერს:

"როგორ ინთება ცეცხლი უფლის საფლავზე ვიცით, იერუსალიმის წმინდა სინოდის წევრის, მთავარეპისკოპოს ისიდორეს აღიარებით ცეცხლი შეაქვთ (თავად მას შეაქვს ბოლო წლებია) თავდახურული ვერცხლის დიდი კანდელით. მაგრამ ზოგჯერ ამბობენ, რომ სანთლები მორწუნეთა ხელშიც აალდა. იერუსალიმის საპატრიარქო სპეციალურ თეთრ სანთლებს ამზადებს და ყიდის ამ დღისთვის, რომელსაც დიდი შემოსავალი მოაქვს. ამ სანთლების პარაფინის შემადგენლობის ექსპერტიზა საინტერესო იქნებოდა.
2005 წელს ბერძნული ტელევიზიის პირდაპირ ეთერში (https://m.youtube.com/watch?v=S66f87b05oM ) მიხაილეს კალოპულოსმა, მწერალმა და რელიგიის ისტორიის სპეციალისტმა, სამი ცალი სანთელი თეთრ ფოსფორში ამოავლო. დაახლოებით 20 წუთის შემდეგ ისინი უცაბედად აალდა, რადგან ჰაერთან კონტაქტისას თეთრ ფოსფორს თვითაალება ახასიათებს.
"თუკი ფოსფორს შესაბამის ორგანულ გამხსნელში გავხსნით, თვითაალება მანამ შეყოვნდება, სანამ გამხსნელი თითქმის სრულად არ აორთქლდება. შემდგომი ექსპერიმენტები აჩვენებს, რომ თვითაალება შესაძლოა, საათნახევრით ან მეტი დროითაც კი შეყოვნდეს, გააჩნია ხსნარის სიმკვრივესა და გამოყენებულ გამხსნელს", — ვკითხულობთ კალოპულოსის ვებსაიტზე.
იგი აღნიშნავს იმასაც, რომ ამგვარი ტიპის ქიმიური რეაქციები ანტიკურ ხანაშიც კარგად იყო ხალხისათვის ცნობილი. მას ქალდეელი ჯადოქრები და ძველი ბერძნები იყენებდნენ — იმავე მიზნით, რა მიზნითაც, სავარაუდოდ, დღესდღეობით იერუსალიმში ხმარობენ.
სპონტანური თვითაალების სხვა მაგალითებიც არსებობს:
სელის ზეთი:
ადუღებული სელის ზეთი გაშრობისას სითბოს წარმოქმნის, რომელსაც შეუძლია, ცეცხლი გაუჩინოს საგნებს, რომლებსაც ზეთი მოედო.
მაგნიუმის ფხვნილი:
მაგნიუმის ფხვნილს ოთახის ტემპერატურაზეც კი შეუძლია აალება. ანთების დაყოვნება მით უფრო მცირდება, რაც უფრო გაზრდილია ექსპერიმენტული პარამეტრები.
მაშ, რატომ არ წვავს იერუსალიმის ცეცხლი, თუკი ეს სასწაული არაა? პასუხი: ალს კანის დასაზიანებლად რამდენიმე წამი სჭირდება, ამიტომაც მასზე ხელის სწრაფად გადატარება/შეხება კანს ისედაც არ დაგიწვავთ. ხოლო რეალურად იერუსალიმში მრავალი ადამიანი დამწვრობით ჰოსპიტლებში გადაჰყავთ სასწრაფო დახმარების ბრიგადებს.
ზღაპრები, რომ პატრიარქი იჩხრიკება ქრისტეს საფლავის აკლდამაში შესვლის წინ, არის ტყუილი (იხ. ვიდეო, აქ ასევე სჩანს რომ პატრიარქის შესვლისას აკლდამაში ცეცხლი უკვე ანთია: https://www.facebook.com/1473552580/posts/10228541017458443/ ). საზეიმო სამოსის გახდა არ უკავშირდება სანთებელას,რადგან ხდიან მხოლოდ სამეუფეო ბისონს (ანუ საკოსს) და მიტრას (გვირგვინს) თავდმაბლობის გამოხატულების ნიშნად, რაც უფრო ეფექტური თეატრალიზებაა, სამაგიეროდ რჩება შემოსილი თეთრი კვართით, მის ქვეშ აცვია ასევე ყოველდღიური ჩოხა (ანუ კაბა), იგივე რასა, თავისთავად ასევე აცვია შარვალი, პერანგი ("საროჩკა"), საცვალი, მაისური. ასე რომ სანთებელა თუ უნდა, ადვილად შეიტანს. მაგრამ მას სანთებელა საერთოდ არ სჭირდება, რადგან წინდაწინ შეტანილი თავდახურული ვერცხლის დიდ კანდელშია ცეცხლი. კანდელის ფოტოსაც დავდებ კომენტარში", - წერს დეკანოზი.