როგორ მოვიქცეთ გიურზას კბენის შემთხვევაში? - რას ამბობს ჰერპეტოლოგი?

საქართველოში გავრცელებული ქვეწარმავლების შესახებ ჰერპეტოლოგმა, შოთა ზანდუკელმა ესაუბრა. მან განმარტა ქვეყნის რომელ ნაწილში გვხვდება შხამიანი გველები, კერძოდ, გიურზა და როგორ უნდა მოვიქცეთ მისი ნაკბენის დროს.

როგორი ვითარებაა წელს საქართველოში გველების გავრცელების კუთხით?

ოდნავ განსხვავებული ვითარებაა შარშანდელ წელთან შედარებით, რადგან მცირედით გაზრდილია გველებთან შეხვედრის მომენტები. ეს გამოწვეულია იმით, რომ მომატებულია სხვადასხვა სახეობის გველების პოპულაცია. თუმცა რადიკალური სხვაობა არ გვაქვს.

თბილისშიც ანალოგიური სიტუაციაა, უფრო ხშირად გვხვდებიან გველები, უმეტესწილად გარეუბნებში, თუმცა ეს საგანგაშო არ არის. პანიკა და აჟიოტაჟი გამოწვეულია ინტერნეტ სივრცეში გველების ფოტოების გამოქვეყნების ინტენსივობის გაზრდით.

ქვეყნის რომელ ნაწილშია შხამიანი გველები გავრცელებული და დედაქალაქის რომელ უბნებში გვხვდება გიურზა?

საქართველოში შხამიანი გველები თითქმის მთელს ტერიტორიაზეა გავრცელებული. დასავლეთში ცხვირქოსანაც გვხვდება, კერძოდ, ზემო აჭარაში, კავკასიური და დინიკის გველგესლებიც.

რაც შეეხება გიურზას ის ბინადრობს მხოლოდ აღმოსავლეთ საქართველოს სამხრეთ ნაწილში, კერძოდ, კახეთში, თბილისის სამხრეთით და ქვემო ქართლში. დედაქალაქში წელსაც დაფიქსირდა გიურზასთან შხვედრის შემთხვევები, დაახლოებით 3-4 მსგავსი ფაქტია აღრიცხული.

თბილისში გიურზა ძირითადად გვხვდება აფრიკის და ფონიჭალის მიმდებარე ტერიტორიაზე, აეროპორტის დასახლებაში და ასევე შინდისში.

რა სპეციფიკური ნიშნებით გამოირჩევა გიურზა სხვა ქვეწარმავლებისგან?

რამდენიმე მახასიათებლით შეგვიძლია გიურზა გამოვარჩიოთ სხვა გველებისგან, მაგალითად, აქვს ბევრად სქელი ტანი, არის ნაცრისფერი ზურგზე შავი ნახატებით, შეიძლება სულ შავიც იყოს, მაგრამ ნახატები ზურგზე ემჩნეოდეს, ასევე პატარა ვიწრო კისერი და დიდი სამკუთხედის ფორმის თავი აქვს, თვალის ვერტიკალური გუგით გამოირჩევა და მოკლე კუდით ბოლოში. შხვედრისას ხმამაღლა შიშინი იცის და ანიშნებს ადამიანს, რომ შხამიანი გველია და არ უნდა მიეკაროს.

როგორ უნდა მოვიქცეთ თუ გიურზამ გვიკბინა?

გიურზას ნაკბენის შემთხვევაში, ლახტის დადება, ამოწვა, დასერვა ასეთი რაღაცები მავნებელია ადამიანის ორგანიზმისთვის. კბენის შემთხვევაში უნდა დავრეკოთ 112-ში, შევეცადოთ არ ვინერვიულოთ და ვიყოთ უძრავ მდგომარეობაში, უნდა მივიღოთ მხოლოდ და მხოლოდ წყალი ან ისეთი სითხე, რომელიც არ შეიცავს კოფეინს და ალკოჰოლს. ეს ყველაფერი აჩქარებს სისხლის მიმოქცევას და გადააქვს შხამი და ამიტომ ხელისშემშლელია კოფეინის და ალკოჰოლის შემცველი სითხეების მიღება. ყველაზე კარგი საშუალებაა ბევრი წყლის მიღება, წყალი ცილებს შლის და აქედან გამომდინარე ის ეხმარება რაღაც დოზით შხამის განეიტრალებას, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ სრულიად ანადგურებს შხამს. უმჯობესია ასეთ დროს დექსამეტაზონიც გამოვიყენოთ.

ანტიგიურზინი საავადმყოფოებში ყველგან არ არის სანამ სასწრაფო რომელიმე საავადმყოფოში მიგვიყვანს, უნდა მოვთხოვოთ ისეთ კლინიკაში წაგვიყვანოს, სადაც არის ანტიგიურზინი.

როგორ დავიცვათ ტერიტორია გველების მომრავლებისგან?

მოსახლეობაში გავრცელებული საშუალებები, გოგირდის და რეზინის დაწვა, შხამქიმიკატების მოსხმა, აპარატების გამოყენება, რომელიც ვითომ ვიბრაციას და ულტრაბგერებს გამოსცემს არცერთი პროცენტით არ შველის გველის არსებობის მოსპობას.

ერთადერთი საშუალება, რომლითაც შეიძლება გველი არ გაჩერდეს ჩვენს ტერიტორიაზე არის გარემოს მოვლა-პატრონობა, ეზო უნდა იყოს გასუფთავებული, მწვანე საფარი გაკრეჭილი, ბუჩქნარები ძირს არ უნდა იყოს, რადგან გველს თავშესაფარი არ ჰქონდეს. ასევე ყურადღება უნდა გამახვილდეს მღრნელებზე, თაგვებისგან უნდა დავიცვათ ტერიტორია, რომ გველისთვის აღარ იყოს მიმზიდველი გარემო.

წყარი - mix.metronome.ge