"უძრავი ქონების ბაზარზე ვითარება არ არის საგანგაშო, თუმცა საყურადღებოა“ - Galt & Taggart

Galt & Taggart-ის მონაცემებით, დეკემბრიდან თებერვლის ჩათვლით უძრავი ქონების ტრანზაქციები ჯამურად პირველად ბაზარზე 10-12%-იან, მეორად ბაზარზე კი 5-10%-იან კლებას აჩვენებს. კომპანიის ასოცირებული მკვლევარი ზუკა თავყელიშვილი ამბობს, რომ მიუხედავად ამ ეტაპზე არარსებული რისკებისა, თუკი მსგავსი ტენდენცია გაგრძელდება, ეს ბაზარზე მიწოდების სიჭარბეს წარმოშობს, რისი დარეგულირებაც ბაზარს შემცირებული ფასებით მოუწევს.

"2022-2023 წწ-ში რეკორდულად გაზრდილი ბაზარი უფრო ერთჯერად ფაქტორებს უკავშირდებოდა, რაც ომის დაწყებით იყო გამოწვეული. ამან გაზარდა ფუნდამენტური მოთხოვნა რადგან ეკონომიკური ზრდა გვქონდა, ასევე მიგრანტებმა საიჯარო ბაზარი უფრო მიმზიდველი გახადეს და საბოლოო ჯამში საინვესტიციო მოთხოვნა გაზარდეს.

მოლოდინი იყო, რომ ერთჯერადი ფაქტორების ამოწურვის შემდეგ ბაზარი დაუბრუნდებოდა თავის ჯანსაღ მაჩვენებლებს და შემცირება გვექნებოდა, თუმცა ამას 2024 წელს მთელი ეს ტურბულენცია და წლის ბოლოს გაუარესებული მოლოდინები დაემატა. ამას რიცხვებშიც ვხედავთ, თუ ავიღებთ ბოლო 3 თვის მონაცემებს, -დეკემბერი, იანვარი, თებერვალი ტრანზაქციებში გვაქვს შემცირება და ეს ეხება პირველად და მორად ბაზარს.

ინდივიდუალური დეველოპერების დონეზე გვაქვს სხვადასხვა სურათი, თუმცა მაკრო დონეზე თუ შევხედავთ აგრეგირებულ მონაცემებს, სამივე თვეში გაქვს შემცირებაა ყოველთვიურად 8-10%-ის ფარგლებში და თებერვლის მონაცემბითაც წლიური 12%-იანი კლება იყო. მეორეულ ბაზარს უფრო ნაკლები გამოწვევა აქვს საჯარო რეესტრის მხრივ და აქ კლება 5-10%-მდე მერყეობს თვიურ ჭრილში.

ვითარება არ არის საგანგაშო, თუმცა არის საყურადღებო. აქ მნიშნელოვანია მიწოდების მხარე, რომელიც 2023-2024წწ-ში რეკორდულად არის გაზრდილი. 2023 წელს 1 მლნ 900 ათას კვ.მ-ზე მეტი ფართობზე გაიცა ნებართვა, 2024-ში 7%-იანი კლება იყო, თუმცა მაინც წინა წლებთან შედარებით მაღალ ნიშნულზე შენარჩუნდა.

საგანგაშოს დავუძახებ თუ ნებართვების გაცემა ასეთივე სწრაფი ტემპით გაგრძელდა და მოთხოვნის მხარეც შენელებას აჩვენებს განგრძობითად. თუ ეს ბალანსი დაირღვა ამ ფაქტორების გამო შესაძლოა ეს ფასებშიც აისახოს. რამდენი თვე შეიძლება კლება გაგრძელდეს რომ ეს აისახოს, აქ კონკრეტული დროის განსაზღვრა რთულია, თუმცა თუ ეს მოხდა, დეველოპერების მოგების მარჟების შემცირების ხარჯზე იქნება. აქ უნდა ითქვას ის, რომ ფასზე მოქმედებს გაზრდილი მიწის ფასები, რეგულაციები, მასალები, ეს ართულებს ამ პროცესს. ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ შემცირებული ფასი უძრავ ქონებაზე არ უნდა იყოს სახარბიელო არცერთი მხარისთვის, არც დეველოპერებისთვის და არც ბინის მფლობელებისთვის.“ - განაცხადა თავყელიშვილმა.

BMG tv-ის გადაცემა „უძრავი ქონების პროსპექტში“ სტუმრობისას, სადაც დარგის წარმომადგენლებში უძრავი ქონების სექტორში არსებულ ბოლო ტენდენციები შეაფასეს, თავყელიშვილმა განმარტა, რომ სხვადასხვა კვლევით ორგანიზაციებს შორის სტატისტიკურ მაჩვენებლებში არსებულ ცდომილებას საჯარო რეესტრის ბაზა განსაზღვრავს, რასაც ტრანზაქციები ასახვა 1 თვიანი დაგვიანებით ხდება.

„მეთოდოლოგია სხვადასხვა ორგანიზაციებს მცირედით განსხვავებული გვაქვს, თუმცა ბაზრის დინამიკა მსგავსი გვაქვს, ნომინალურად შეიძლება იყოს მცირედი სხვაობა. მთავარია საჯარო რეესტრის სტატისტიკა, თუმცა აქვს გამოწვევა დაგვიანებული რეგისტრაციები და ამიტომ წელიწადზე მეტია სისტემურ დეველოპერებთან გამოკითხვას ვატარებთ თბილისში და ბათუმში კვარტალურად, რაც გვაძლევს საშუალებას უფრო რეალურ დროში ვადევნებთ თვალს მიმდინარე ტენდენციებს.“ - ამბობს თავყელიშვილი.