იაპონიის კოსმოსური სააგენტო მთვარეზე რევოლუციური თანამგზავრის გაშვებას აპირებს

რევოლუციური თანამგზავრი "მთვარის სნაიპერი" კოსმოსში გაშვებისთვის ემზადება. 

იაპონიის საჰაერო სივრცის კვლევის სააგენტო (JAXA) იაპონიიდან მისია XRISM-ს გაუშვებს, რომელიც მოიხსენიება, როგორც კომპაქტური დაზვერვის გამოსახულების სპექტრომეტრი მარსისთვის. თანამგზავრი ასევე JAXA-სა და NASA-ს ერთობლივი მისიაა, ევროპის კოსმოსური სააგენტოსა და კანადის კოსმოსური სააგენტოს მონაწილეობით.

JAXA-ს SLIM-ი - მცირე მასშტაბის საძიებო ლანდერი შექმნილია იმისთვის, რომ მაღალი სიზუსტის სადესანტო ტექნოლოგიაზე დაყრდნობით, „მაქსიმალური სიზუსტით“ აჩვენოს კონკრეტულ ადგილას დაშვება 100 მეტრის ფარგლებში. მისიის ამიტომ დაერქვა მეტსახელი, „მთვარის სნაიპერი“.

NASA-ს ცნობით, თანამგზავრი და მისი ორი ინსტრუმენტი სამყაროს ყველაზე ცხელ ზონებს დააკვირდება. XRISM-ი გამოავლენს რენტგენის სინათლეს, ტალღის სიგრძეს, რომელიც ადამიანისთვის უხილავია.

„ვიმედოვნებთ, რომ XRISM-ის საშუალებით შევისწავლით ვარსკვლავური აფეთქებებისა და თითქმის სინათლის სხივის სიჩქარით (რელატივისტური) მოძრავი ნაწილაკების ჭავლების შედეგებს, რომლებიც გალაქტიკების ცენტრებში სუპერმასიურმა შავმა ხვრელებმა გამოტყორცნეს“, - თქვა XRISM-ის მთავარმა მკვლევარმა რიჩარდ კელიმ. 

სინათლის სხვა ტალღის სიგრძეებთან შედარებით, რენტგენის სხივები იმდენად მოკლეა, რომ ისინი ჭურჭლის ფორმის სარკეებში გადის, რომლებიც აკვირდება და აგროვებს ხილულ, ინფრაწითელ და ულტრაიისფერ შუქს.

ორბიტაზე მიღწევის შემდეგ XRISM-ს დაკალიბრებისთვის რამდენიმე თვე დასჭირდება. მისია სამი წლის განმავლობაში იფუნქციონირებს. 

იმავდროულად, ლანდერი SLIM-ი მთვარისკენ წასასვლელად საკუთარ მამოძრავებელ სისტემას  გამოიყენებს. კოსმოსური ხომალდი მთვარის ორბიტაზე გაშვებიდან დაახლოებით 3-4 თვის შემდეგ ჩავა, მთვარის გარშემო ივლის ერთი თვის განმავლობაში და გაშვებიდან 4-6 თვეში რბილ დაშვებას შეეცდება.

სხვა უახლესი დესანტისგან განსხვავებით, SLIM-ი მიზნად ისახავს მთვარის მცირე კრატერთან ახლოს (სახელად „შიოლი“) დაშვებას, სადაც ის შეისწავლის ქანების შემადგენლობას, რომელიც მეცნიერებს შესაძლოა მცენარეების წარმოშობის დადგენაში დაეხმაროს. სადესანტო ადგილი სიმშვიდის ზღვის სამხრეთით მდებარეობს, სადაც 1969 წელს აპოლო 11 დაეშვა [მთვარის ეკვატორთან].

შეერთებული შტატების, ყოფილი საბჭოთა კავშირის და ჩინეთის შემდეგ, ინდოეთი გახდა მეოთხე ქვეყანა, რომლის მისია Chandrayaan-3-მა მთვარეზე კონტროლირებადი დაშვება შეასრულა. მანამდე კი, იაპონური კომპანია Ispace-ის მთვარის დესანტთან Hakuto-R-თან 100 კილომეტრიდან დაშვების პროცესში კონტაქტი მოულოდნელად გაწყდა და მთვარეს შეეჯახა. 

წყარო: https://edition.cnn.com/2023/08/25/world/japan-xrism-slim-lunar-lander-scn/index.html