საბჭოთა მოდერნიზმი ქართულ არქიტექტურაში - რა უნდა იცოდეთ?

საბჭოთა მოდერნიზმი არქიტექტურული და ურბანისტული მიმდინარეობაა, რომელიც XX საუკუნის შუა და მეორე ნახევარში განვითარდა. ეს სტილი შეიქმნა საბჭოთა კავშირის იდეოლოგიისა და ეკონომიკური განვითარების მოთხოვნილებებთან შესაბამისობაში და ხასიათდებოდა ფუნქციონალიზმით, მასშტაბურობით და ინდუსტრიული მასალების გამოყენებით.

საბჭოთა მოდერნიზმის საწყისებს ჯერ კიდევ 1920-30-იანი წლების ავანგარდულ არქიტექტურაში ვხვდებით, თუმცა მისი სრული განვითარება მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ, 1950-80-იან წლებში მოხდა. ამ პერიოდში ქვეყანა ცდილობდა სწრაფ ინდუსტრიალიზაციასა და ურბანიზაციას, რაც არქიტექტურაშიც აისახა.

ამჟამინდელი მთავრობის ადმინისტრაციის შენობა (1981 წ.) - საბჭოთა მოდერნიზმის ნიმუში

სტანდარტები და პრინციპები:

• ფუნქციონალიზმი – ფორმა ემორჩილება ფუნქციას; დეკორატიული დეტალები მინიმუმამდეა დაყვანილი;
• მასშტაბურობა – დიდი საცხოვრებელი კვარტალები, მასიური საზოგადოებრივი შენობები და ფართო ქუჩები;
• ინდუსტრიული მასალები – ბეტონი, მინა, ფოლადი და პრეფაბრიკატული კონსტრუქციები;
• ტიპიზაცია – საცხოვრებელი სახლების სერიული წარმოება (მაგალითად, ხრუშჩოვკები და ბრეჟნევკები), რაც სწრაფ მშენებლობასა და ხარჯების შემცირებას ემსახურებოდა;
• მონუმენტალიზმი – სახელმწიფო და კულტურული შენობების გრანდიოზული და სიმბოლური ხასიათი.

მაღლივის შენობა, საბჭოთა მოდერნიზმის ნიმუში (1970-იანები)

საბჭოთა მოდერნიზმი ერთგვარი პასუხი იყო მასობრივი ურბანიზაციისა და ინდუსტრიალიზაციის საჭიროებებზე. მისი სტილი მიზნად ისახავდა ეკონომიურობას, ეფექტურობასა და მასშტაბურობას, რაც დღესაც დიდ გავლენას ახდენს პოსტსაბჭოთა სივრცის არქიტექტურულ იერსახეზე.