როდის შეიძლება დაგაკარგვინონ ბინა? გამოსახლების პროცედურები და უფლებები საქართველოში

იძულებითი გამოსახლება ნიშნავს პროცესს, როდესაც პირი გაყვანილია საცხოვრებლიდან სასამართლოს ან სხვა საჯარო უწყების გადაწყვეტილებით. გამოსახლება ძირითადად სამი მიზეზით ხდება:

• იპოთეკური სესხის ვერ დაფარვა;
• საკუთრების სამართლებრივი დავა;
• თვითნებურად დაკავებული ქონება (სახელმწიფოს ან კერძო საკუთრება).

ყველაზე გავრცელებული მიზეზი, რის გამოც ადამიანებს ბინიდან ასახლებენ, იპოთეკური სესხის ვადაგადაცილებაა. თუ რამდენიმე თვე ზედიზედ ვერ ახერხებთ გადახდას, ბანკს აქვს უფლება მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს უძრავი ქონების საჯარო გაყიდვა.

ეს პროცესი მოიცავს:

• შეტყობინების გაგზავნას მფლობელისთვის;
• სასამართლო განხილვას;
• გადაწყვეტილების გამოტანას;
• და ბოლოს - სსიპ „აღსრულების ბიუროს“ მიერ ქონების დათმობის და გამოსახლების პროცედურის წამოწყებას.

მნიშვნელოვანია, რომ სასამართლოს გარეშე იძულებითი გამოსახლება დაუშვებელია.

თუ ბინა არაა სრულად რეგისტრირებული მფლობელის სახელზე ან ადგილი აქვს საკუთრების დავას (მაგალითად, მემკვიდრეობასთან ან გაყიდვის საფუძვლიანობასთან დაკავშირებით), სასამართლომ შეიძლება დაუშვას ქონების გადაცემა რეალურ მფლობელზე.

ასეთ შემთხვევაში, მანამდე მყოფი პირი იძულებულია დატოვოს ბინა, თუმცა გადაწყვეტილებას წინ უძღვის:

• საკუთრების სამართლებრივი დადგენა;
• ზეპირი მოსმენა სასამართლოში;
• გადაწყვეტილება ქონების დაბრუნების ან გადაცემის შესახებ.

სახელმწიფო ან კერძო ქონების თვითნებური დაკავება ხშირი მოვლენაა. მაგალითად, თუ ადამიანი საცხოვრებლად იკავებს სახელმწიფოს მიტოვებულ შენობას ნებართვის გარეშე, მას შეუძლია გამოასახლონ შესაბამისი უწყების მოთხოვნით.

თვითნებურად დაკავებულ პირს არ აქვს საკუთრების უფლება და ამიტომ არ სჭირდება სასამართლო დავა - შეუძლია გამოსახლდეს მხოლოდ გაფრთხილების საფუძველზე, გარკვეული ვადით წინასწარ შეტყობინებით.

რას ითვალისწინებს კანონი გამოსახლებისას?

• გამოსახლება უნდა განხორციელდეს მხოლოდ სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე, გარდა თვითნებურად დაკავებული ქონებისა;
• პროცესს უნდა ახლდეს წინასწარი წერილობითი გაფრთხილება;
• ზამთრის პერიოდში ან სოციალურად დაუცველი ოჯახების შემთხვევაში, სახელმწიფო ვალდებულია შეისწავლოს მათი მდგომარეობა და შესთავაზოს ალტერნატიული საცხოვრებელი ან დროებითი გადავადება;
• გამოსახლება არ შეიძლება განხორციელდეს ადამიანის დამამცირებლად, ძალადობრივი ან ღირსების შემლახავი მეთოდებით.

ბინის ან სახლის დაკარგვა მძიმე პროცესია, თუმცა ხშირად თავიდანაც აცილებადია, თუ ადამიანი ინფორმირებულია საკუთარი უფლებების შესახებ. მნიშვნელოვანია:

• არ გამოტოვოთ ბანკის ან სასამართლოს შეტყობინებები;
• საჭიროების შემთხვევაში მიმართოთ იურიდიულ დახმარებას;
• შეისწავლოთ გამოსახლების პროცედურა და არ დაემორჩილოთ უკანონო მოთხოვნებს.

შესაბამისი ინფორმაციის ფლობა - თქვენი თავდაცვაა. დაეყრდენით კანონს, იბრძოლეთ სამართლებრივად და დაიცავით საკუთარი საცხოვრებელი.