"სახლი მაქვს, ბიზნესი მაქვს, მანქანა მყავს, ბიჯო, შენი ნასკები ვრეცხო?!" - ყოფილი ემიგრანტი ქალის ისტორია

ქალს, რო­მე­ლიც 14 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ემიგ­რა­ცი­ა­ში ცხოვ­რობ­და, ახლა წარ­მა­ტე­ბუ­ლი მე­ურ­ნე­ო­ბა აქვს. ის 48 წლი­საა, ოჯა­ხის სარ­ჩე­ნად სხვა ქვე­ყა­ნა­ში რომ წა­ვი­და, 29 წლის იყო.

ქეთი ქო­მე­იშ­ვი­ლის ამ­ბა­ვი ფე­ის­ბუ­ქის გვერ­დზე "ქა­ლე­ბი სა­ქარ­თვე­ლო­დან Women of Georgia" გა­მოქ­ვეყ­ნდა.

„29 წლის ვი­ყა­ვი ემიგ­რა­ცი­ა­ში რომ წა­ვე­დი და 14 წლის შემ­დეგ დავ­ბრუნ­დი.

ჩემი და ძა­ლი­ან ახალ­გაზ­რდა იყო, ანევ­რიზ­მა როცა და­ე­მარ­თა. გა­დარ­ჩე­ნის შან­სი მარ­ტო 2% იყო, მაგ­რამ მინ­დო­და ეს მი­ნი­მა­ლუ­რი შე­საძ­ლებ­ლო­ბაც გა­მო­მე­ყე­ნე­ბი­ნა. ამ პე­რი­ოდ­ში გა­თხო­ვი­ლი ვი­ყა­ვი და ქმარ-შვილ­თან ერ­თად თბი­ლის­ში ვცხოვ­რობ­დი. ჩემი გა­უ­ღე­ბე­ლი კარი არ დარ­ჩა: კერ­ძო მე­ვახ­შე­ე­ბის­გან ფული ვი­სეს­ხე და ოპე­რა­ცი­ი­სა და 46 დღი­ა­ნი კო­მის შემ­დეგ, ჩემი და გა­და­ვარ­ჩი­ნე. სი­მარ­თლე გი­თხრათ, ქმა­რი გვერ­დში არ დამ­დგო­მია და მეც მას­თან ვე­ღარ ვი­ცხოვ­რებ­დი, ვერ ვა­პა­ტი­ებ­დი.

დავ­ბრუნ­დი ჩემ სამი წლის შვილ­თან და ვა­ლებ­თან ერ­თად სო­ფელ­ში, დე­დას­თან. ისე­თი გა­ჭირ­ვე­ბა მაქვს გა­მოვ­ლი­ლი! ჩემი დის სა­ნა­ხა­ვად რომ მო­დი­ოდ­ნენ, ხე­ლებ­ში ვუ­ყუ­რებ­დი, რა მო­ი­ტა­ნეს-თქო. მე­ზო­ბე­ლი ერთ თეფშ საჭ­მელს რომ შე­მო­მაწ­ვდი­და, ჯერ ჩემ შვილს ვაჭ­მევ­დი, მერე დას და დე­დას. სა­ბავ­შო ბაღი მა­შინ 5 ლარი ღირ­და და ხან­და­ხან იმ 5 ლარ­საც ვერ ვშო­უ­ლობ­დი, რომ ბავ­შვს იქ უფა­სო საჭ­მე­ლი მა­ინც ქო­ნო­და. სულ მა­წუ­ხებ­და ეს პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა: როცა მოგ­ყავს შვი­ლი და მარ­ტო გაზ­რდას გა­და­წყვეტ, ან იმა­ზე მეტი უნდა გა­უ­კე­თო ან ის მა­ინც არ უნდა მო­აკ­ლო, რაც მა­ნამ­დე ქონ­და. და­ვი­წყე სა­ზღვარ­გა­რეთ წას­ვლა­ზე ფიქ­რი, მაგ­რამ დე­და­ჩე­მი შე­მე­წი­ნა­აღ­მდე­გა, რას იტყვის ხალ­ხიო და მეც თავს ვი­კა­ვებ­დი. სა­ზღვარ­გა­რეთ წა­სულ ქა­ლებ­ზე სო­ფელ­ში ხალ­ხი ცუდს ფიქ­რობ­და. მაგ­რამ ერთხე­ლაც ჩემი შვი­ლი ბა­ღი­დან სვე­ლი ფე­ხე­ბით რომ დაბ­რუნ­და, ფეხ­საც­მე­ლი ქონ­და გა­ხე­უ­ლი და წყა­ლი შეს­დი­ო­და, ვე­ღა­რა­ფერ­მა და­მა­კა­ვა. 50-50 თეთ­რი ავაგ­რო­ვე და 6 ლა­რად ბა­თუმ­ში ჩა­ვე­დი. იმე­დი მქონ­და, იქი­დან თურ­ქეთ­ში გა­და­ვი­დო­დი სა­მუ­შა­ოდ.

ისე აე­წყო, რომ 3 წელი ოჯახ­ში ვი­მუ­შა­ვე ბულ­გა­რეთ­ში, მერე იქი­დან 1 წელი აზერ­ბა­ი­ჯან­ში და ბოლო 10 წელი უკვე თურ­ქეთ­ში ვი­ყა­ვი ოჯახ­ში მო­ხუ­ცის მომ­ვლე­ლად. თა­ვი­დან წა­სას­ვლე­ლი ბი­ლე­თი და საგ­ზლად სენდვი­ჩი კი მი­ყი­დეს, მაგ­რამ მახ­სოვს, ავ­ტო­ბუს­ში ტუ­ა­ლე­ტის ფუ­ლიც არ მქონ­და და მძღოლ­მა მა­ჩუ­ქა 10 ლირა გზა­ში. ძა­ლი­ან რთულ პი­რო­ბებ­ში მო­მი­წია მუ­შა­ო­ბა. სა­ნამ ენებს ვის­წავ­ლი­დი, და­ბალ ხელ­ფას­ზე ვმუ­შა­ობ­დი. 400 დო­ლარს მიხ­დიდ­ნენ და 24 სა­ა­თი­ან რე­ჟიმ­ში, ხში­რად შეს­ვე­ნე­ბის გა­რე­შე უმ­ძი­მეს სა­მუ­შა­ოს ვას­რუ­ლებ­დი: ჩა­ვარ­დნი­ლი მო­ხუ­ცის მოვ­ლა, სა­ო­ჯა­ხო საქ­მე. ერთი დღე მქონ­და და­სას­ვე­ნებ­ლად და ისიც სხვა ოჯახ­ში გავ­რბო­დი სახ­ლის და­სა­ლა­გებ­ლად, რომ ყო­ველ­თვი­უ­რი ანა­ზღა­უ­რე­ბა მეტი მქო­ნო­და. ასეთ დღე­ში იყ­ვნენ იქ ქა­ლე­ბის უმე­ტე­სო­ბა. თან უსაფრ­თხო­დაც ვერ გრძნობ თავს, თუ სა­ბუ­თე­ბი წეს­რიგ­ში არ გაქვს, შე­იძ­ლე­ბა ხელ­ფა­სიც არ გა­და­გი­ხა­დონ. რამ­დე­ნი შემ­თხვე­ვა ვიცი, ქა­ლებ­ზე უძა­ლა­დი­ათ, მაგ­რამ ეს ამ­ბა­ვი არა­ვის აინ­ტე­რე­სებს. არა­ვინ ინ­ტე­რეს­დე­ბო­და ჩვე­ნით. სა­მე­დი­ცი­ნო და­ზღვე­ვაც ბევ­რს არ აქვს, იმი­ტომ რომ მა­შინ გა­და­სა­ხა­დე­ბი უნდა გა­და­ი­ხა­დო და „გა­ა­ლე­გა­ლუ­რო“, რაც ისე­დაც მცი­რე ხელ­ფასს აკ­ლდე­ბა. გაძ­ლე­ბა­ზეა იქ ყვე­ლა. თუ გა­უძ­ლებ, გა­დარ­ჩე­ბი და ამ გა­დარ­ჩე­ნა­ში აუ­ცი­ლებ­ლად და­გეხ­მა­რე­ბა მი­ზა­ნი. ძა­ლი­ან ბევ­რი ქალი ვიცი, შრო­მობს იქ წლე­ბია, აგ­ზავ­ნის ფულს, მაგ­რამ ცხოვ­რე­ბის პი­რო­ბე­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას ვერ ახერ­ხებს და ასე გა­დის მათი ცხოვ­რე­ბა, ოც­ნე­ბა­ში. იცით რა­ტომ? იმი­ტომ რომ ამ ქა­ლე­ბის გა­მოგ­ზავ­ნი­ლი ფული იოლი ფუ­ლია აქა­უ­რე­ბის­თვის და ასე­ვე იო­ლად ხარ­ჯა­ვენ. ერთხელ რომ გა­მოვგზავ­ნე 300 დო­ლა­რი, მა­ლე­ვე მეც ჩა­მო­ვე­დი ცოტა ხნით და ოჯახ­ში არა­ფე­რი ქონ­დათ საჭ­მე­ლი. ამის მერე გა­დავ­წყვი­ტე, რომ პირ­და­პირ ფული კი არ გა­მო­მეგ­ზავ­ნა, მა­ღა­ზი­ის­თვის გა­და­მე­ხა­და ყო­ველ­თვი­უ­რად და ჩე­მებს საკ­რე­დი­ტო ხა­ზი­ვით ქონ­დათ გახ­სნი­ლი პრო­დუქ­ტის ასა­ღე­ბად. მე წა­ვე­დი, რომ დავ­ბრუ­ნე­ბუ­ლი­ყა­ვი. მარ­თლა მე­ცო­დე­ბი­ან ის ქა­ლე­ბი, ვინც ოჯა­ხის მიერ აღე­ბუ­ლი კრე­დი­ტე­ბის მონა ხდე­ბა და ვე­ღარ ბრუნ­დე­ბა.

მიგ­რანტ ქა­ლებს რამ­დე­ნი­მე „პრე­სის“ ქვეშ გვი­წევს მუ­შა­ო­ბა: ჯერ ერთი, ძა­ლი­ან იაფი მუშა-ხელი ვართ სა­ზღვარ­გა­რეთ, მერე რამ­დე­ნი ქალი არ­ჩენს ოჯა­ხის წევ­რებს, რომ­ლებ­საც ეს თან­ხა არას­დროს ყოფ­ნით და კი­დევ ზე­მო­დან „რას იტყვის ხალ­ხი“ -ს უნდა გა­ვუძ­ლოთ. რამ­დენ­ჯერ დე­და­ჩე­მი სკა­ი­პით რომ მე­ლა­პა­რა­კე­ბო­და, სპე­ცი­ა­ლუ­რად მე­ზო­ბელ­თან გა­და­დი­ო­და, რომ სო­ფელ­ში ხალ­ხი დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი­ყო, მარ­თლა ოჯახ­ში ვმუ­შა­ობ­დი და არ სად­მე „სხვა­გან“. ახ­ლაც ფე­ის­ბუქ­ზე მიგ­რან­ტი ქალი თა­ვის მო­ხუც­თან გა­და­ღე­ბულ ფო­ტოს რომ დებს, ვიცი, რომ ამას ხალ­ხის ცნო­ბის­მოყ­ვა­რე­ო­ბის და­საკ­მა­ყო­ფი­ლებ­ლად აკე­თებს. თურ­ქეთ­ში რომ გა­და­ვე­დი უკვე 1000 დო­ლა­რი მქონ­და ხელ­ფა­სი, მაგ­რამ თან­ხის დაგ­რო­ვე­ბას 400 დო­ლა­რი­თაც ვა­ხერ­ხებ­დი. ჩემი პირ­ვე­ლი მი­ზა­ნი ვა­ლე­ბის დაბ­რუ­ნე­ბა იყო, წარ­მო­იდ­გი­ნეთ 50,000 ლარი მქონ­და უკვე ვალი პრო­ცენ­ტე­ბი­ა­ნად. ყვე­ლა მე­ვა­ლეს და­ვუ­კავ­შირ­დი და გა­და­ვა­დე­ბა ვთხო­ვე. 4 წელ­ში ყვე­ლა ვალი დავ­ფა­რე. შემ­დე­გი მი­ზა­ნი მქონ­და სახ­ლის აშე­ნე­ბა. ამ­დე­ნი სული ერთ პა­ტა­რა „კუხ­ნა­ში“ ვცხოვ­რობ­დით. მახ­სოვს, თურ­ქეთ­ში მა­ღა­ზი­ის ვიტ­რი­ნას რომ ჩა­ვუვ­ლი­დი, თვა­ლი გა­მირ­ბო­და ლა­მა­ზი შარ­ვლი­სა და „კოფ­თის­კენ“, ფასს რომ გა­ვი­გებ­დი, ტვინ­ში კალ­კუ­ლა­ცი­ას ვა­კე­თებ­დი, ამ თან­ხით რამ­დე­ნი ბერ­კე­ტი მო­მი­ვი­დო­და სახ­ლის ასა­შე­ნებ­ლად და ხელ­ცა­რი­ე­ლი გა­მოვ­დი­ო­დი უკან.

ჩემი სა­უ­კე­თე­სო წლე­ბი გა­ვა­ტა­რე ასეთ შრო­მა­ში. ჩემი შვი­ლის არც პირ­ველ კლას­ში წას­ვლა მი­ნა­ხავს, არც მისი ცეკ­ვის კონ­ცერ­ტე­ბი. ფო­ტო­ე­ბით და ვი­დე­ო­ე­ბით ვა­დევ­ნებ­დი თვალს, რო­გორ იზ­რდე­ბო­და. მაგ­რამ მთა­ვა­რია ვი­ცო­დი, რო­დის უნდა დავ­ბრუ­ნე­ბუ­ლი­ყა­ვი. ვა­ლე­ბის გას­ტუმ­რე­ბი­სა და სახ­ლის აშე­ნე­ბის შემ­დეგ, კი­დევ ერთი სურ­ვი­ლი მქონ­და. მან­ქა­ნა მინ­დო­და მე­ყი­და. ქმარ­მა და­შო­რე­ბის წინ მო­მა­ძა­ხა, ახლა გი­ყუ­რებ, რო­გორ გე­ტი­რე­ბა დე­დაო. მა­შინ გულ­ში ვი­ფიქ­რე, სახ­ლიც მექ­ნე­ბა და შე­მო­სა­ვა­ლიც, მა­გარ შვილ­საც გავზრდი და მან­ქა­ნაც მე­ყო­ლე­ბა-თქო. მერე სა­ქარ­თვე­ლო­ში რომ დავ­ბრუნ­დი, მი­ვა­კი­თხე ჩემ ყო­ფილ ქმარს სახ­ლთან. როცა გა­მოჩ­ნდა, და­ვუ­სიგ­ნა­ლე და ფა­რე­ბი ავუნ­თე. მი­ყუ­რებ­და ბუ­სა­ვით. ეს იმ­ხე­ლა სი­ა­მოვ­ნე­ბა იყო, გა­და­ფა­რა იმ 14 წლის ტან­ჯვით შრო­მა.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში 2016 წელს დავ­ბრუნ­დი. და­ნა­ზო­გიც მქონ­და და და­ვი­წყე ფიქ­რი, რა უნდა გა­მე­კე­თე­ბი­ნა. ერთხელ, ქუ­თა­ის­თან ზამ­თარ­ში და­ვი­ნა­ხე სათ­ბუ­რე­ბი. ვი­ფიქ­რე, ქარ­თვე­ლი ამ ზამ­თარს გა­რეთ რომ გა­მო­ვა, ესე იგი იქ ფული ტრი­ა­ლებს-თქო. და­ვინ­ტე­რეს­დი სა­სათ­ბუ­რე საქ­მი­ა­ნო­ბით, მაგ­რამ ასე ცოდ­ნის გა­რე­შე არ მინ­დო­და გა­მე­რის­კა. ხან სა­კონ­სულ­ტა­ციო ცენ­ტრებ­ში მივ­დი­ო­დი, ხან კა­ცე­ბის ბირ­ჟა­ზე ჩა­მოვ­დგე­ბო­დი და ვუს­მენ­დი რას ლა­პა­რა­კობ­დნენ მე­ურ­ნე­ო­ბა­ზე, ხან ბა­ზარ­ში პრო­დუქ­ტე­ბის ფა­სებს ვი­გებ­დი. ასე ავ­კრი­ფე ინ­ფორ­მა­ცია და გა­დავ­წყვი­ტე კიტ­რის სათ­ბუ­რე­ბის გა­კე­თე­ბა. პირ­ვე­ლი რაც გა­ვი­გე, წარ­მა­ტე­ბუ­ლი მო­სავ­ლის­თვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლი იყო სად­რე­ნა­ჟე სის­ტე­მის გა­კე­თე­ბა. ჰოდა, მო­ვიყ­ვა­ნე ერთ დღეს ექ­სკა­ვა­ტო­რე­ბი, გა­მოვ­თხა­რე მიწა, ჩავ­ყა­რე ქვე­ბი და 2 სათ­ბუ­რი გა­ვა­შე­ნე. დე­და­ჩემ­მა თავ­ში წა­მო­ირ­ტყა ხე­ლე­ბი, მე­ზობ­ლე­ბო, ჩემ­მა შვილ­მა და­ნა­ზო­გი მი­წა­ში და­მარ­ხაო. მე­ზობ­ლე­ბი ჭიშ­კარ­თან მო­დი­ოდ­ნენ, ეჭ­ვის თვა­ლით მი­ყუ­რებ­დნენ, გიჟი ვე­გო­ნე ყვე­ლას. მირ­ჩევ­დნენ მაგ და­ნა­ზო­გით წადი, თბი­ლის­ში ბინა იყი­დე და ქი­რით ირ­ჩენ თავ­სო. მერე იყო სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტი 60%-იანი თა­ნა­და­ფი­ნან­სე­ბით. ბან­კე­ბი უარს მე­უბ­ნე­ბოდ­ნენ და­ფი­ნან­სე­ბა­ზე, მაგ­რამ ერთი ბან­კი წა­მომ­ყვა. დავ­წე­რე ბიზ­ნეს­გეგ­მა და და­მი­ფი­ნან­სეს. რამ­დე­ნი­მე თვე­ში უკვე 5 სათ­ბუ­რი მქონ­და. ნელ-ნელა ნდო­ბაც მო­ვი­პო­ვე დო­ნო­რე­ბის და აგერ ფერ­მერ­თა ასო­ცი­ა­ცი­ამ 9,000 ლა­რი­ა­ნი ღუ­მე­ლიც და­მი­ფი­ნან­სა სათ­ბუ­რე­ბის გა­სათ­ბო­ბად.

ახლა მთე­ლი წელი მაქვს კიტ­რის მო­სა­ვა­ლი. წე­ლი­წად­ში 20 ტო­ნამ­დე ვი­ღებ მო­სა­ვალს. ზამ­თარ­ში ფა­სე­ბი 6-7 ლა­რამ­დე ადის და ვცდი­ლობ მეტი მო­სა­ვა­ლი ამ პე­რი­ოდ­ში მქონ­დეს. 800 კვად­რა­ტუ­ლი­დან და­ვი­წყე და ახლა 2000 კვ.მ. სათ­ბუ­რი მაქვს. ამას­თან ერ­თად ღო­რე­ბის ფერ­მაც გა­ვა­კე­თე. თუკი რამე თა­ვი­სუ­ფა­ლი თან­ხა გა­მო­მიჩ­ნდა, გარ­შე­მო მი­წებს ვყი­დუ­ლობ. ალუ­ჩის ბაღი გა­ვა­კე­თე და მო­სა­ვალს ვე­ლო­დე­ბი გა­ი­სად. სა­ტა­ცუ­რია ახლა მო­თხოვ­ნა­დი ბა­ზარ­ზე და მო­მა­ვალ წელს ესეც მექ­ნე­ბა.

სო­ფელ­ში ვინც ადრე გი­ჟად მთვლი­და, ახლა და­საქ­მე­ბას მთხოვს. რამ­დე­ნი­მე მე­ზო­ბე­ლი მყავს და­საქ­მე­ბუ­ლი. ჩემი მე­ნე­ჯმენ­ტი მაქვს: ყვე­ლას თა­ვი­სი წილი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა აქვს და ერ­თსა და იმა­ვე საქ­მეს არც ერთი აკე­თებს, რომ მერე ერ­თმა­ნეთს არ და­აბ­რა­ლონ შეც­დო­მე­ბი. შვილ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბაც სიმ­კაც­რე­ში გა­დამ­დის, მაგ­რამ მირ­ჩევ­ნია შრო­მას მი­ეჩ­ვი­ოს და ამ შრო­მა­ში ხელ­ფა­სი გა­და­ვუ­ხა­დო, რომ თა­ვი­სი სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბი და­იკ­მა­ყო­ფი­ლოს, ვიდ­რე მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა მე შე­მომ­ყუ­რებ­დეს ხე­ლებ­ში. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ხომ იცით რო­გორ­ცაა, 40 წლის კა­ციც ბავ­შვია და მოვ­ლას ითხოვს. მო­გე­ბა ამ წუთ­ში ვერ მექ­ნე­ბა, რად­გან, რაც შე­მო­დის, ყვე­ლა­ფე­რი ბან­კში მი­დის. 2 წე­ლი­წად­ში ამ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებ­საც გა­ვის­ტუმ­რებ და მერე უფრო გა­ვი­მარ­თე­ბი წელ­ში. თუმ­ცა ამ შრო­მა­ში თან­და­თან ისე ვიზ­რდე­ბი და ვიხ­ვე­წე­ბი, იმ­დენ გა­მოც­დი­ლე­ბას ვი­ღებ... ვა­ლის გა­რე­შე ძა­ლი­ან ძლი­ე­რად ვიქ­ნე­ბი. ამას წი­ნათ, აგერ ზედა სო­ფელ­ში სათ­ბუ­რი გა­უ­კე­თე­ბი­ათ ბი­ჭებს. მი­ვე­დი, ვნა­ხე. ვუ­თხა­რი შეც­დო­მით გა­ა­კე­თეთ-თქო, სქე­ლი მი­ლე­ბი ჩა­ყა­რეს გა­სათ­ბო­ბად და ღუ­მე­ლი ვერ ერე­ვა. არ და­მი­ჯე­რეს, ქალ­მა რა იცი­სო. იმათ თე­ბერ­ვალ­ში მო­ა­თა­ვეს მო­სა­ვა­ლი, მე კი­დევ ისევ ვიმ­კი.

მთხოვ­ნე­ლე­ბი მო­მი­რავ­ლდნენ ამ ბოლო დროს. ან სად მო­თო­ვა ამ­დე­ნი ნა­ცო­ლა­რი, ამ­დე­ნი ქვრი­ვი?! შენი ჭი­რი­მე, მე ვუ­თხა­რი: შვი­ლი მყავს, სახ­ლი მაქვს, ბიზ­ნე­სი მაქვს, მან­ქა­ნა მყავს, ბიჯო, შენი ნას­კე­ბი ვრე­ცხო?! რატო, თო­რემ კი. გუ­ლის ხეთ­ქვის მეტს არა­ვინ არა­ფერს გა­გი­კე­თებს! იქ, მერე ყვე­ლა თა­ვის ცხვირს ჩა­გი­ყოფს ამ გამ­ზა­დე­ბულ საქ­მე­ში. მერე მო­გაქ­ცევს თა­ვის ჩარ­ჩო­ში, და მე უკვე ისე­თი და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ვარ, ჩარ­ჩო­ებს ვე­ღარ ავი­ტან. ასე, ჩემ­თვის მირ­ჩევ­ნია, ნელ-ნელა, მაგ­რამ წინ“.