თბილისის ქუჩები - მეორეხარისხოვანი გზების გადაუწყვეტელი პრობლემის ფესვები და გამოსავლის გზები
მართალია, ცენტრალურ გზებზე მდგომარეობა შედარებით გამართულია - პერიოდულად იმართება მასშტაბური რეაბილიტაცია და ასფალტის ახალი ფენა რამდენიმე თვით მაინც ქმნის მოწესრიგებულობის ილუზიას. თუმცა, სამწუხაროდ, არც ერთი ასეთი პროექტი დათქმულ ვადაში არ სრულდება. ქუჩები დიდხანს რჩება გადათხრილ მდგომარეობაში, წარმოიქმნება საცობები, ხოლო ტრაფიკი შემოვლით გზებზე გადადის - გზებზე, რომლებსაც ყურადღება თითქმის არ ექცევა.
მეორეხარისხოვანი ქუჩები, ანუ ე.წ. შიდა უბნის გზები, რომლებიც კორპუსებს შორის იკარგება ან გამზირებთან მიდის, თითქმის მუდმივად დაუმთავრებელ მდგომარეობაშია. დამტვრეული ასფალტი, ჭუჭყი, დაღამებისას განათების ნაკლებობა და დაზიანებული ტროტუარები - ეს ყველაფერი კი არა მხოლოდ დისკომფორტს, არამედ პირდაპირ საფრთხესაც ქმნის.
რატომ არის მნიშვნელოვანი მეორეხარისხოვანი გზები?
ქალაქის ინფრასტრუქტურა მხოლოდ ცენტრალური არტერიებით არ განისაზღვრება. შიდა ქუჩები ისეთი მიმართულებებია, რომლებიც ყოველდღიური გადაადგილების უდიდეს ნაწილს ემსახურება - სახლიდან მაღაზიამდე, სკოლისკენ, საავადმყოფოსკენ ან გაჩერებამდე. ეს არ არის „მეორეხარისხოვანი“ კომფორტი - ეს არის ქალაქის სიცოცხლისუნარიანობის საფუძველი.
გარდა ამისა, ისეთ ქალაქებში, როგორიცაა კოპენჰაგენი, ამსტერდამი ან ციურიხი, შიდა უბნის ქუჩების მოვლა პრიორიტეტად მიიჩნევა. ევროპული პრაქტიკა გვაჩვენებს, რომ სწორედ ეს გზები განსაზღვრავს საცხოვრებელი სივრცის ხარისხს, ადგილობრივი მაცხოვრებლების კმაყოფილებას და საბოლოოდ - ქალაქის მდგრადობას.
მაგალითად, ნიდერლანდებში უბნის გზების რეაბილიტაცია ხორციელდება არა მხოლოდ ასფალტის დაგებით, არამედ ტროტუარების გამართულობით, წყალგაყვანილობის სარემონტო სამუშაოებით, ბორდიურების დაშვებით და მწვანე სივრცეების ინტეგრირებით. იქაური ადგილობრივი თვითმმართველობები პროცესში აქტიურად რთავენ მოსახლეობას, ხოლო პროექტების დასრულების ვადები მკაცრად კონტროლდება.
რა შეიძლება გაკეთდეს თბილისში?
- მეორეხარისხოვანი გზების აღრიცხვა და პრიორიტეტიზაცია - აუცილებელია, მუნიციპალურ დონეზე შეიქმნას დოკუმენტი, რომელიც დაასახავს კონკრეტულად რა მდგომარეობაშია თითოეული უბნის გზა და როგორია მისი დატვირთულობა;
- მიმდინარე მშენებლობების გაერთიანებული გეგმა - სახელმწიფომ უნდა დაარეგულიროს მშენებლობების ლოგისტიკა და თავიდანვე განსაზღვროს, როდის, როგორ და რა პირობებში მოხდება გზის აღდგენა;
- მოქალაქეთა ჩართულობის მექანიზმები - ტექნოლოგიის პირობებში მარტივად შესაძლებელია მოქალაქეებს მიეცეთ შესაძლებლობა, აპლიკაციის ან ვებსაიტის საშუალებით განაცხადონ გზის დაზიანების შესახებ და მიიღონ მონიტორინგის სტატუსი;
- სამშენებლო კომპანიების ვალდებულება აღდგენაზე - იმ შემთხვევაში, როცა გზა მძიმე ტექნიკის გამო ზიანდება, კომპანიას, ლიცენზირების პირობების თანახმად, უნდა დაეკისროს მისი აღდგენის ვალდებულება;
- სარეზერვო ბიუჯეტები შიდა გზებისთვის - ყოველწლიური ბიუჯეტის დაგეგმვისას გარკვეული პროცენტი მკაცრად უნდა მიეძღვნას უბნების შიდა გზების რემონტს და არა მხოლოდ ცენტრალურ პროექტებს.