შინაური ცხოველები კორპუსში – რა არის დაშვებული და რა წესებს უნდა დაემორჩილოთ?

შინაური ცხოველები ჩვენი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი გახდა – განსაკუთრებით ქალაქურ გარემოში, სადაც ბინებში მცხოვრები ადამიანები ხშირად ფლობენ ძაღლებს, კატებსა თუ სხვა ცხოველებს. თუმცა მრავალბინიან კორპუსში ცხოვრება გულისხმობს საერთო სივრცის გაზიარებას, რაც ზოგჯერ იწვევს კონფლიქტებს მეზობლებს შორის. ამ სტატიაში განვიხილავთ: არსებობს თუ არა ცხოველების შეზღუდვა კორპუსებში? ვინ წყვეტს? და როგორ დავიცვათ ბალანსი უფლებასა და პასუხისმგებლობას შორის?

რას ამბობს კანონი?

საქართველოს კანონმდებლობა პირდაპირ არ კრძალავს შინაური ცხოველის ყოლას ბინაში, თუ მისი ყოფნა არ არღვევს საზოგადოებრივ წესრიგს ან არ წარმოადგენს საფრთხეს.

მთავარი სამართლებრივი წყაროებია:

• საქართველოს ადმინისტრაციული სამართალდარღვევათა კოდექსი (მაგ. მუხლი 104 – ხმაურისა და საზოგადოებრივი წესრიგის დარღვევა);
• თბილისის მუნიციპალიტეტის და სხვა ქალაქების ნაგვისა და ცხოველების მოვლის რეგულაციები;
• საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის კანონი (სანიტარული წესები).

მრავალბინიან სახლებში ხშირად არსებობს ე.წ. თანამესაკუთრეთა ამხანაგობა, რომელიც ადგენს შიდა წესებს. ამ წესებში შეიძლება აისახოს ცხოველების ყოლის შესახებ შეზღუდვებიც, თუმცა:

• ამხანაგობას არ აქვს უფლება პირდაპირ აკრძალოს შინაური ცხოველის ფლობა, რადგან საკუთრების უფლებაში ჩარევა მხოლოდ კანონის საფუძველზეა დაშვებული;
• ამასთან, ამხანაგობას შეუძლია დაწესოს წესები ცხოველის გარეთ გაყვანაზე, საერთო სარგებლობის სივრცის სისუფთავეზე, ლიფტის გამოყენებაზე და ა.შ.

მაგალითი:

შეიძლება წესდებაში ეწეროს: "ცხოველი უნდა იყოს ალიკაპით, სამაჯურით, არ უნდა დააბინძუროს საერთო სივრცე, წინააღმდეგ შემთხვევაში მფლობელი დაექვემდებარება ჯარიმას."

შეზღუდვა არ ეხება ცხოველის ფლობას, არამედ მის მოვლასთან დაკავშირებულ ქმედებებს, რომლებიც:

• იწვევენ დაუფარავ ხმაურს (მუდმივი ყეფა, ღამე ხმაური);
• ქმნიან უსაფრთო გარემოს (აგრესიული ძაღლი საერთო სივრცეში);
• იწვევს სისუფთავის დარღვევას (საჯარო სივრცეში განავლის დატოვება);
• არღვევენ საზოგადოებრივ წესრიგს (კონფლიქტი, ჩხუბი, შიში სხვებისთვის).

რა უნდა იცოდეს ცხოველის მფლობელმა?

• ცხოველი რეგისტრირებული უნდა იყოს მუნიციპალურ სისტემაში (მაგ. ძაღლების აღრიცხვა);
• აუცილებელია აცრები, ძაღლების შემთხვევაში – ალიკაპი და საყელო საჯარო სივრცეში;
• აუცილებელია სხვისი საკუთრების, ჰოლის, ლიფტის, ეზოს სისუფთავის დაცვა;
• აგრესიული ჯიშის ცხოველების ფლობა განსაკუთრებულ პასუხისმგებლობას ითხოვს.

მეზობლების პრეტენზიების იგნორირება არ ღირს – ეს შეიძლება სამართლებრივ დავამდე მივიდეს.

შინაური ცხოველის ყოლა კორპუსში მესაკუთრის უფლებაა, თუმცა ეს უფლება არ ნიშნავს სრული თავისუფლების ქონას. როდესაც არსებობს საერთო სივრცე, თანაცხოვრება, მეზობლობა - პასუხისმგებლობა იზრდება.