თბილისში კომერციულ ფართზე მაღალი მოთხოვნაა, ფაქტობრივად, ყველა საინტერესო ფართი დაკავებულია - რეალტორი
რა მოლოდინებია უძრავი ქონების ბაზარზე, ზრდის თუ ამცირებს უძრავ ქონებაზე მოთხოვნას და ფასს ზაფხულის მოახლოება? ამ და სხვა თემებზე TIA.GE-ს უძრავი ქონების კომპანია Realtor.ge -ს წამყვანი რეალტორი მაია ვაშაკიძე ესაუბრა:
– 16 წელია, ამ სფეროში ვმუშაობ და ჩემი გამოცდილებიდან გამომდინარე, შემიძლია ვთქვა, რომ უძრავი ქონების ყიდვა-გაყიდვის თვალსაზრისით, ზამთარი ნაკლებად აქტიური პერიოდია. ზაფხულის მოახლოებასთან ერთად მოლოდინი ჩნდება, რომ პროცესები უფრო გააქტიურდება.
– ამჟამად, ახალაშენებულ ბინებზე მეტი მოთხოვნაა თუ ძველზე?
– ვფიქრობ, რომ ახალაშენებული კორპუსების მიმართ მეტი ინტერესია. მყიდველისთვის შავი კარკასიც საინტერესოა და თეთრიც, გაურემონტებელი ბინაც და გარემონტებულიც. რა თქმა უნდა, ძველ სახლებზეც არის მოთხოვნა, იმიტომ, რომ შეიძლება მყიდველისთვის უფრო მისაღები ფასი აქვს. აქედან გამომდინარე, საბოლოოდ, ყველაფერს ფასი განსაზღვრავს, ფასი კი ბინის მდებარეობის, მშენებელი კომპანიისა და რემონტის ხარისხის მიხედვით განისაზღვრება.
_ კომერციულ ფართებზე როგორი მოთხოვნაა?
- მოდი, კომერიული ფართების ქირა და ყიდვა გავყოთ. ქირაზე ახლაც ბევრი შეკვეთა გვაქვს. ძირითადად, 50-დან 100 კვადრატულ მეტრამდე ვიტრაჟულ კომერციულ ფართს ითხოვენ, რაც საკმაოდ ძნელი საპოვნელია. ჩვენ ძირითადად, ვერა-ვაკე-მთაწმინდა- საბურთალოს ტერტორიაზე ანუ ცენტრალურ უბნებზე ვმუშაობთ, სადაც კომერციულ ფართზე მაღალი მოთხოვნაა. აქ უკვე ყველა საინტერესო ფართი დაკავებულია, თუმცა ზუსტად ვიცი, რომ გლდანშიც მაღალი მოთხოვნაა და იქაც ყველა საინტერესო კომერციული ფართი დატვირთულია. რაც შეეხება კომერციული ფართის ყიდვას, ცენტრალურ უბნებში თუ კარგი ფართი იყიდება, საკმაოდ ძვირს აფასებენ. ყველა ეძებს დატვირთულ სუპერმარკეტს, რომელსაც ხანგრძლივი იჯარა აქვს, რომ მყარი ინვესტიცია ჰქონდეთ, მაგრამ ასეთს მესაკუთრეები ძალიან იშვიათად ყიდიან.
_ კომერციული ფართებით დაინტერესება ადგილობრივების მხრიდან მეტია თუ უცხოელების?
– რაც შეეხება უცხო ქვეყნის მოქალაქეებს, კომერციული და საცხოვრებელი ფართის მხრივ არის დაინტერესება თურქების მხრიდან, თუმცა უფრო ქირაზე, შეძენაზე ნაკლებად. რუსებს და უკრაინელებს ბევრი პატარა ზომის კვების ობიექტი აქვთ გახსნილი, რამდენიმე რესტორანიც არის, თუმცა ძირითადად, მაინც 100 კვ. მეტრამდე ფართებია.
- თქვენი გამოცდილებიდან გამომდინარე, რომელი ფაქტორები ართულებს ბინის გაყიდვას?
- გართულება არის იმ შემთხვევაში, თუ თუ ბინას ყადაღა ადევს. მესაკუთრეთა 70% თუ მეტს არა, ბინა იპოთეკით აქვს შეძენილი და ეს პრობლემას არ წარმოადგენს იმიტომ, რომ იპოთეკა გადაიფარება და ნასყიდობა მერე ხდება. რთულდება, როცა ბანკში იმდენი გადაცილება აქვს ადამიანს, რომ ბინა უკვე ბანკზე გადადის, ასევე რთულდება ცოლ-ქმარს შორის დავის დროს, როცა ერთი მხარე მეორეს უყადაღებს. ასე, რომ სხვადასხვა მიზეზები არსებობს.
_ ახალაშენებულ კორპუსებში ე.წ. ჩაუბარებელი, „მშენებარეს“ სტატუსის მქონე კორპუსები გვხვდება. ეს თუ წარმოადგენს გარიგების დადების დროს პრობლემას?
_ ასეთი შემთხვევა არ მქონია, თუმცა, ზოგადად, „მშენებარეს“ სტატუსი ნასყიდობას ხელს არ უშლის. შეიძლება რაღაც ელემენტალური მიზეზი იყოს: დასასრულებელი პარკინგი, მოპირკეთება ან რაიმე გადაცდომა, რაც მშენებლის მოსაგვარებელი საკითხია და უბრალოდ, დროში ჭიანურდება, თუმცა ისეთი სამშენებლო კომპანიებიც ვიცი, მშენებლობა სამი წლის წინ რომ დაასრულეს და კორპუსები დღემდე „მშენებარეს“ სტატუსში არიან, თუმცა ეს პრობლემას არ ქმნის. თითქოს ყველაფერი მოწესრიგებულია, მაგრამ არის რაღაც ფაქტორები, რომლებიც ჩაბარების დროს ახანგრძლივებს. ჩვენ ისეთ უძრავ ქონებას არ ვეხებით, სადაც კომუნიკაციები და საკადასტრო კოდი არ არსებობს. მით უმეტეს, ბანკით ვერ იყიდი, თუ ელემენტალური საკითხები მოგვარებული არაა.
თუ პრობლემებზეა საუბარი, სირთულე შეიძლება შექმნას იმან, რომ მესკუთრისგან მინდობილობის გამოგზავნა გვჭირდება, რაც ხშირად დროში ჭიანურდება.
_ ხომ არ გქონიათ შემთხვევა, როდესაც დამქირავებელი ბინის დატოვებაზე უარს ამბობს?
_ ასეთი შემთხვევების შესახებ მსმენია, თუმცა ჩვენს კომპანიას არ ჰქონია შემთხვევა, რომ დამქირავებელი ჩვენი მხრიდან შევიდა და ბინიდან არ გადის. სამწუხაროდ, ასეთი შემთხვევბი ხდება, ამიტომ კარგი იქნება თუ მესაკუთრის დაცვის თვალსაზრისით, კანონი გაძლიერდება. თუ დამქირავებელი არ იხდის თანხას, რომელზეც მოლაპარაკება შედგა, მესაკუთრეს უნდა ჰქონდეს უფლება, რომ თავის ბინაში შევიდეს, გასაღები გამოცვალოს და თავიდან აიცილოს სასამართლოებში სირბილი და დაუსრულებელი პროცესები. დღეს ურჩი დამქირავებლის ბინიდან გამოსაყვანად პოლიცია რომ გამოიძახო, გიპასუხებენ რომ ვერაფრით დაგეხმარებიან. ვფიქრობ, რომ სახელმწიფო კეთილსინდისიერ მოქალაქეს მეტად უნდა იცავდეს.
- საუბრის ბოლოს, იქნებ გვითხრათ რა შეიცვალა უძრავი ქონების ბაზარზე იმ 16 წლის მანძილზე, რაც ამ სფეროში ხართ?
_ სიახლე ის არის, რომ საქართველოში საკმაოდ ბევრი უძრავი ქონება გაჩნდა. საქართველოში მყოფი რუსეთის, უკრაინის თუ სხვა ქვეყნის მოქალაქეები მეტ-ნაკლებად გაერკვნენ ჩვენი უძრავი ქონების ბაზრის თავისებურებებში, შექმნეს უძრავი ქონების სააგენტოები, ყველასთვის ცნობილ პლატფორმებს: myhome.ge და ss.ge იყენებენ და ცდილობენ თავიანთ მოქალაქეებს თავად შესთავაზონ უძრავი ქონება, მაგრამ ჩვენი უპირატესობა ის არის, რომ არაერთი ოპერატორი გვყავს და ჩვენთან ყოველთვის გადამოწმებული ინფორმაცია იდება. ბოლო დროს რუსეთის და უკრაინის ბევრი მოქალაქე სხვა ქვეყანაში გადავიდა, რადგან ცხოვრება აქაც გაძვირდა. მდგომარეობის გაუმჯობესებას ველოდებით, მოლოდინი გვაქვს, რომ ფასები დასტაბილურდება, თუმცა მატებისკენ არ მგონია, რომ წავიდეს.. დანარჩენს დრო გვაჩვენებს.