ოთხი ფარმაცევტული კომპანია 560 000 ლარით დაჯარიმდა ფასების მაღალი ზრდისთვის
საქართველოს კონკურენციისა და მომხმარებელთა სააგენტომ (GCCA) დაასრულა ფარმაცევტულ სექტორში გამოძიება, რომელიც 2023 წლის დეკემბერში დაიწყო საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიმართვის საფუძველზე. საქმე ეხებოდა გარკვეული მედიკამენტების გადაჭარბებული ფასნამატის დაწესებას, იმპორტის წერტილიდან საბოლოო საცალო ფასწარმოქმნამდე.
ბაზრის ანალიზის საფუძველზე, სააგენტომ გამოავლინა რვა კომპანია, რომლებსაც დომინანტური პოზიცია ეკავათ (ბაზრის წილი 40%-ზე მეტი) 14 კონკრეტულ მედიკამენტთან მიმართებაში. გამოძიება ფოკუსირებული იყო შემდეგ კომპანიებზე: Global CBS LLC, Concept Pharma LLC, Bardi LLC, Nuvea Pharmaceuticals LLC, Rich Group LLC, Crocus Pharma LLC, Gea LLC და BIH LLC.
გამოძიება ფოკუსირებული იყო იმაზე, იყო თუ არა ფასების 300%-დან 3000%-მდე ზრდა ამ დომინანტი სუბიექტების მიერ კონკურენციის საწინააღმდეგო ქცევის შედეგი.
GCCA-მ დაადგინა, რომ ოთხმა კომპანიამ ბოროტად გამოიყენა ბაზარზე დომინირებადი პოზიცია შვიდ მედიკამენტზე უსამართლოდ მაღალი ფასების დაწესებით. უსამართლო ფასწარმოქმნა განისაზღვრა 30%-ზე მეტი მოგების მარჟის და 20%-ზე მეტი დამატებითი ფასნამატის საფუძველზე, რაც გაუმართლებლად ჩაითვალა. შედეგად, ოთხივე კომპანიას სულ 559,358 ლარის ოდენობის ჯარიმა დაეკისრა, ინდივიდუალური ჯარიმები კი თითოეული კომპანიის 2024 წლის წლიური ბრუნვის 5%-მდე ოდენობით განისაზღვრა, რაც მიყენებული ზიანის პროპორციულია.
- გლობალ სიბს შპს
- ოფლაბ-ოზი, ჰიზინი, იორილი -10 – ფაინი 249 144 ლარი
- შპს „კონცეპტ ფარმა“ – ფლოქსაზოლი - ჯარიმა 21 646 ლარი
- შპს „რიჩ გრუპი“ – ზინასენი - ჯარიმა 77 936 ლარი
- შპს გეა - ბისეპტოლი 120 მლ - ბისეპტოლი 480 მლ - ჯარიმა 210 632 ლარი
გამოძიებამ აჩვენა, რომ ზოგიერთი მედიკამენტის ფასწარმოქმნის სტრუქტურა მოიცავდა ხარჯებს, რომლებიც არ იყო დაკავშირებული სტანდარტულ ფასწარმოქმნასთან, რაც პოტენციურ ფასების ინფლაციაზე მიუთითებს. ეს ხარჯები მოიცავდა: ძვირადღირებულ საჩუქრებს (ოქროს სამკაულების ჩათვლით); გართობას კულტურულ და თეატრალურ ღონისძიებებზე; არაფორმალურ დაინტერესებულ მხარეთა შეხვედრებს; კონფერენციებისა და ფუფუნების სასტუმროების ხარჯებს საქართველოსა და ევროპაში; კოსმეტიკურ და სტომატოლოგიურ მომსახურებას; იურიდიულ სანქციებსა და ჯარიმებს; ფუფუნების კლასის ავტომობილების მოვლა-პატრონობას და სხვა.
აღსრულების შედეგების ფარგლებში, GCCA-მ დომინანტი საწარმოებისთვის სავალდებულო რეკომენდაცია გასცა. მათგან მოსალოდნელია, რომ შეიმუშაონ შიდა ფასების პოლიტიკა, რომელიც პროაქტიულად ხელს შეუშლის ანტიკონკურენტულ ქცევას, სააგენტოს მითითებების შესაბამისად. ფასები არ უნდა იყოს უსამართლოდ მაღალი, არც აბსოლუტური თვალსაზრისით და არც ალტერნატიულ პროდუქტებთან ან მომსახურებასთან შედარებით. იმ შემთხვევებში, როდესაც GCCA ეჭვის გონივრულ საფუძველს აღმოაჩენს, შეიძლება დაიწყოს ოფიციალური გამოძიება.
სააგენტომ ასევე აღნიშნა, რომ განხილვის პერიოდი წინ უძღოდა საქართველოში საორიენტაციო ფასწარმოქმნის მექანიზმის ამოქმედებას. მისი ამოქმედების შემდეგ, ამ მექანიზმმა მნიშვნელოვნად შეამცირა მედიკამენტების გაბერილი ფასნამატის შესაძლებლობა.
