აივნები თბილისში - მემკვიდრეობა, პრობლემა და მომავალი

თბილისის სახლის ფასადებს, განსაკუთრებით ძველ უბნებში, განსაკუთრებულ ხიბლს ანიჭებს აივნები. ისინი მხოლოდ არქიტექტურული დეტალი კი არა, არამედ ცხოვრების სტილის, ქალაქის ატმოსფეროსა და კულტურული მემკვიდრეობის ნაწილი არიან. ძველი თბილისური აივნები საუკუნეების განმავლობაში იქცა ქალაქის ერთგვარ „სახედ“ - სივრცედ, სადაც მეზობლები ერთმანეთს ესალმებოდნენ, ოჯახები საღამოს ჩაის სვამდნენ და ქალაქის პულსს გრძნობდნენ.

თუმცა, დღეს ეს აივნები არა მხოლოდ რომანტიკული მოგონებების, არამედ სერიოზული პრობლემების მატარებელიცაა. მრავალი ძველი შენობის აივანი დაზიანებულია, ზოგიერთ შემთხვევაში კი - ავარიულ მდგომარეობაშია. გაუმართავი კონსტრუქცია საფრთხეს უქმნის როგორც მობინადრეებს, ისე ქუჩაში გამვლელებს. ბოლო წლებში არაერთი შემთხვევა დაფიქსირდა, როცა ჩამონგრეული აივანი ავარიის მიზეზი გახდა.

რატომ არის მნიშვნელოვანი აივნების დაცვა?

აივნები თბილისის იდენტობის ნაწილია. ისინი ქალაქის არქიტექტურულ მრავალფეროვნებას ხაზს უსვამენ და ტურისტებისთვისაც ერთ-ერთ მთავარი შთაბეჭდილების წყაროს წარმოადგენენ. თითოეული ხის მოჩუქურთმებული აივანი, რკინის ბაროკოსებური მოაჯირი თუ საბჭოთა პერიოდის ბეტონის აივანი სხვადასხვა ეპოქის ისტორიას გვიყვება.

არსებული პრობლემები:

• ავარიული მდგომარეობა - დიდი რაოდენობით აივნები წლების განმავლობაში არ შეკეთებულა, რის გამოც მათი კონსტრუქცია სუსტდება;
• უვარგისი რემონტი - ზოგჯერ განახლების პროცესში ავთენტურობა იკარგება, აივნების ისტორიული სახე იცვლება და ქალაქის არქიტექტურულ სტილს აზიანებს;
• უფრო თანამედროვე აივნების პრობლემები - ახალაშენებულ კორპუსებში აივნები ხშირად იყენებენ როგორც საწყობი ან „დახურული ოთახი“, რაც მათ დანიშნულებას ცვლის და საცხოვრებელ სივრცეს აბერადებს.

როგორ უნდა მოგვარდეს პრობლემა?

ევროპული ქვეყნების გამოცდილება გვაჩვენებს, რომ აივნების საკითხი შეიძლება კომპლექსურად მოგვარდეს:

• სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის ჩართულობა - მაგალითად, იტალიასა და ესპანეთში მოქმედებს სპეციალური პროგრამები, რომლებიც მოსახლეობას ძველი შენობების აივნების აღდგენაში ფინანსურად ეხმარება;
• მემკვიდრეობის დაცვის პოლიტიკა - ავთენტურობის შენარჩუნება აუცილებელია. საფრანგეთში ისტორიულ შენობებზე აივნების რესტავრაცია მხოლოდ სპეციალისტების ზედამხედველობით ხორციელდება;
• თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენება - უსაფრთხოების მიზნით შესაძლებელია ახალი, გამძლე მასალების გამოყენება ისე, რომ ვიზუალურად აივანი ძველი იერსახით აღდგეს.

აივნები თბილისისთვის მხოლოდ არქიტექტურული ელემენტი არ არის - ისინი ქალაქის სულის ნაწილია. ამიტომ მათი შენარჩუნება არა მხოლოდ ესთეტიკური, არამედ უსაფრთხოების საკითხიცაა. საჭიროა, სახელმწიფომ, თვითმმართველობამ და თავად მაცხოვრებლებმაც ერთობლივად იზრუნონ ამ პრობლემაზე. ევროპული გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ სწორად დაგეგმილი პოლიტიკა და სპეციალისტების ჩართულობა აივნების განახლებას რეალურ და წარმატებულ პროცესად აქცევს.

თბილისის აივნები ჩვენი კულტურული მემკვიდრეობის ნიშანია და მათი მომავალი იმაზეა დამოკიდებული, რამდენად შევძლებთ მათი დაცვასა და განახლებას.