120 წელი თბილისის სამსახურში - ფუნიკულიორის ისტორია

თბილისის ფუნიკულიორი ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული სატრანსპორტო ობიექტია, რომელიც არა მხოლოდ ქალაქის ინფრასტრუქტურის მნიშვნელოვანი ნაწილი გახდა, არამედ მისი ისტორიისა და კულტურის განუყოფელი ელემენტიც. ფუნიკულიორის აშენების იდეა მე-20 საუკუნის დასაწყისში გაჩნდა, როდესაც ქალაქის განვითარებასა და ტურიზმის გაზრდასთან ერთად საჭირო გახდა მტკვრის მარცხენა სანაპიროდან მთაწმინდაზე სწრაფი და კომფორტული გადაადგილების საშუალება.

თბილისის ფუნიკულიორის პროექტი ბელგიელმა ინჟინერმა ალფონს რობერმა შეიმუშავა. მშენებლობა 1903 წელს დაიწყო და ორ წელიწადში, 1905 წლის 27 მარტს, ფუნიკულიორი საზეიმოდ გაიხსნა. ეს იყო იმ პერიოდისთვის უნიკალური საინჟინრო გადაწყვეტილება, რომელიც საშუალებას აძლევდა მოქალაქეებსა და ტურისტებს მთაწმინდის მწვერვალზე ასულიყვნენ სარკინიგზო ვაგონებით, რომლებიც ფოლადის კაბელებით გადაადგილდებოდნენ.

ფუნიკულიორის სიგრძე დაახლოებით 500 მეტრია, ხოლო სიმაღლის სხვაობა დაახლოებით 250 მეტრს შეადგენს. თავდაპირველად, ხაზზე ორი ვაგონი მოძრაობდა, რომლებიც ერთმანეთის საწინააღმდეგოდ გადაადგილდებოდნენ. მგზავრების უსაფრთხოებისთვის გამოყენებული იყო მოწინავე მექანიზმები, რომლებიც უზრუნველყოფდნენ კაბელების გამძლეობას და სამუხრუჭე სისტემების სანდოობას.

ფუნიკულიორის ქვედა სადგური ქალაქის ცენტრში, ჩიტაძის ქუჩაზე მდებარეობს, ხოლო ზედა სადგური მთაწმინდაზეა განთავსებული. ზედა სადგურის მიმდებარედ აშენდა რესტორანი, რომელიც თბილისელებისა და ტურისტებისთვის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული დასასვენებელი ადგილი გახდა.

ფუნიკულიორის ზედა სადგურის ძველი შენობა 1905-1936 წლებში

ფუნიკულიორმა რამდენიმე მნიშვნელოვანი რეკონსტრუქცია გაიარა. 1930-იან წლებში ვაგონები და მექანიზმები მოდერნიზებული იქნა, ხოლო 2000-იან წლებში, მრავალწლიანი უმოქმედობის შემდეგ, ფუნიკულიორის სრული რეაბილიტაცია განხორციელდა. 2012 წელს ის ხელახლა გაიხსნა განახლებული ინფრასტრუქტურითა და თანამედროვე უსაფრთხოების სისტემებით.

დღეს ფუნიკულიორი არა მხოლოდ სატრანსპორტო საშუალებაა, არამედ ტურისტული ატრაქცია, რომელიც საშუალებას აძლევს ვიზიტორებს დატკბნენ თბილისის ულამაზესი ხედებით. მთაწმინდის პარკთან ერთად, ის ქალაქის ერთ-ერთი მთავარი ღირსშესანიშნაობაა და კვლავ პოპულარულია როგორც ადგილობრივ მოსახლეობაში, ასევე ტურისტებს შორის.

ფუნიკულიორის კომპლექსის ახალი შენობა (1936-1938)

თბილისის ფუნიკულიორი რჩება არქიტექტურულ, საინჟინრო და კულტურულ მემკვიდრეობად, რომელიც აერთიანებს ისტორიასა და თანამედროვეობას, ხოლო მისი ფუნქციონირება კვლავ აძლიერებს ქალაქის ტურისტულ პოტენციალს.