რას გვიყვება სოლოლაკი?
თბილისის გული ბევრისთვის თავისუფლების მოედნის ირგვლივ ფეთქავს, მაგრამ სულის ფეთქვას თუ უსმენ, ის ძველ ქალაქსა და მის ერთ-ერთ ყველაზე ხასიათიან უბანში — სოლოლაკში იგრძნობა. ეს ადგილი თბილისის ისტორიის, არქიტექტურის, ურბანული განვითარების და ცხოვრების სტილის ერთგვარი მემატიანეა — თითქოს ჩუმად და თავმდაბლად მოგვითხრობს იმ დროებზე, როცა ქალაქი ახალ ეპოქაში შედიოდა.
სოლოლაკი, რომელიც მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში აქტიურად დაიწყო განვითარება, დღესაც ინარჩუნებს წარსულის სურნელს — ვიწრო ქუჩები, ორნამენტიანი აივნები, ფერად კარებსა და თაღებიან ფასადებზე დატვირთული არქიტექტურა თითქოს დაგაბრუნებს თბილისური მოდერნის ეპოქაში. მტკვრის მარჯვენა სანაპიროზე, სოლოლაკის მთისა და მთაწმინდის კალთებს შორის მოქცეული ეს უბანი ქალაქის ისტორიულ ნაწილს ესაზღვრება და ხშირად სწორედ აქედან იწყება ძველი თბილისის აღმოჩენა — აბანოთუბნიდან, კოტე აფხაზის ქუჩითა და მის გარშემო ჩახლართული ჩიხებით.
სწორედ ამ ადგილიდან, სადაც ისტორია და ყოფა ენაცვლება ერთმანეთს, შეიძლება ითქვას, იწყება თანამედროვე თბილისიც — თავისი პირველადი სახლების რიგებით, ქვაფენილიანი ქუჩებითა და ევროპული გავლენებით გაჯერებული არქიტექტურით. სოლოლაკი არ არის ყველაზე დიდი უბანი — მთაწმინდას, ჩუღურეთსა თუ ავლაბარს მასშტაბით ვერ შეედრება, თუმცა მისი სიმჭიდროვე, ხიბლი და ცენტრალური მდებარეობა განსაკუთრებულ იდენტობას ანიჭებს.
თავისუფლების მოედანი, რომელიც სოლოლაკის ბუნებრივ გაგრძელებად შეიძლება ჩაითვალოს, საუკუნეების განმავლობაში ქალაქის პოლიტიკური და საზოგადოებრივი ცხოვრების ცენტრია. მიუხედავად სახელის ცვლილებისა — ერების მოედნიდან ლენინის მოედნამდე და ბოლოს თავისუფლების მოედნამდე — მისი მნიშვნელობა უცვლელი დარჩა. მის მახლობლად მდებარე პუშკინის ქუჩა და ბარათაშვილის ხიდი არა მხოლოდ სატრანსპორტო არტერიებია, არამედ მრავალშრიანი ისტორიის მქონე ადგილებიც.
დღევანდელი სოლოლაკი ტურისტების საყვარელი ადგილია, მაგრამ მისი ძირითადი ხიბლი მაინც ადგილობრივებშია — ძირძველ თბილისელებში, რომლებიც ამ ვიწრო ეზოებში დაიბადნენ და დღემდე აქ ცხოვრობენ. აქ ცხოვრობს თაობა, რომელიც იცნობს ყველა სახლს, ყველა აივანს, და რომლისთვისაც თითოეული ფანჯარა მოგონებებს ინახავს.
მე-19 საუკუნის ბოლოსა და მე-20-ის დასაწყისში სოლოლაკში დასახლდნენ წარმატებული მეწარმეები, ქარხნის მფლობელები და ახალი სოციალური კლასის წარმომადგენლები. სწორედ მათი სახლები ქმნის უბნის დღევანდელ იერს — მოხატული ჭერები, ვიტრაჟები, ჭედური რკინის კიბეები და ხის აივნები იმ დროის არქიტექტურულ მდიდარ მემკვიდრეობას წარმოადგენენ.
სოლოლაკი დღესაც მიმზიდველია — ახლოს არის მეტრო, განვითარებულია სოციალური ინფრასტრუქტურა და, მიუხედავად თანამედროვე მრავალრიცხოვანი შენობებისა, უბანი ინარჩუნებს სიძველის ხიბლს. ის ერთდროულად ასახავს მშვიდ, თითქმის მელანქოლიურ ატმოსფეროს და ქალაქური დინამიკის სიხშირეს.
სოლოლაკი არ არის მხოლოდ ადგილი რუკაზე — ეს არის თბილისური ხასიათის ბირთვი, სადაც წარსული და აწმყო გვერდიგვერდ თანაარსებობს. აქ შენობებს აქვთ ხმა, აივნებს — ისტორია, ხოლო ქუჩებს — სული.
